volvulus

volvulus (zavrtaj, zaokret, torzija), vrsta strangulacijskog ileusa koji nastaje ako se crijevna vijuga zaokrene oko svoje osnovice. To se uglavnom događa onda kad je mezenterij veoma dug a njegovo hvatište kratko. Za sve lokalizacije volvulusa postoje zajednički simptomi: u početku znakovi ileusa (→ ileus), a kad nastupi nekroza znakovi peritonitisa (→ peritonitis). Tipični kirurški postupak je laparotomija, detorzija, a ako je crijevo nekrotično, potrebna je resekcija s anastomozom (ili enterostomijom), a u bolesnika u teškom stanju čini se samo eventracija sa sekundarnim operacijama (resekcija, anastomoza). Prema lokalizaciji volvulus se dijeli na: volvulus cekuma, nastaje kod mobilnog cekuma ili zajedničkog ileokoličnog mezenterija. Zaokret cekuma može biti oko poprečne ili uzdužne osi između 180-540°. Karakteristični simptom je Wahlova vijuga (vijuga crijeva koja se vidi ili pipa). Liječenje: detorkvacija, cekopeksija, kod nekroze desna hemikolektomija i ileotransverzostomija; volvulus sigme, nastaje kod elongirane sigme i kod ožiljaka u mezosigmi koji još više suze mezosigmu. Sigma se veoma dilatira, a kod kompetentne valvule Bauchini nastaje i jaka dilatacija preostalog kolona. Kod neuspjele klizme, odnosno irigografije, nije moguća detorkvacija bez operacije; volvulus tankog crijeva, kod malrotacije nastaje volvulus čitava tankog crijeva jer je radiks mezenterija uzak (duodenojejunalna fleksura je blizu valvule Bauchini). Ograničeni volvulus terminalnog ileuma je češći, a nastaje zbog pojačane peristaltike, ožiljka u mezenteriju i crijevnih adhezija. Ako je zaokret veći od 180° nastaje prekid cirkulacije; volvulus želuca, češća je torzija oko poprečne osnovice koja ide kroz sredinu velike i male krivine. Simptomi: boli s distenzijom epigastrija, bez povraćanja (opstrukcija kardije). Nativna rendgenska slika pokazuje zračni mjehur oblika ukosnice, a s kontrastom se dobije tipično ušiljenje terminalnog jednjaka. Liječenje: detorzija uz prednju gastropeksiju ili gastrostomiju.