dezinficijencije
traži dalje ...dezinficijencije, sredstva kojima se uništavaju mikroorganizmi u okolini ili na predmetima. Ista sredstva u manjim koncentracijama djeluju antiseptički, pa se nazivaju antiseptici. Stoga se ova dva termina mogu smatrati sinonimima. Tim se sredstvima smanjuje količina mikroorganizama na razinu koja više nije opasna po zdravlje. Budući da su to djelotvorne tvari, primjenjuju se s oprezom na kožu i sluznice, a po potrebi i na rane. Međutim, za dezinfekciju predmeta ili zaraženog materijala mogu se slobodno upotrijebiti, pazeći pri tom da ne dođe do oštećenja ili otrovanja organizma. Upotrebom kemoterapijskih sredstava njihova je terapijska primjena ograničena.
PREGLED DEZINFICIJENCIJA
| Vrsta | Primjer i napomena |
| Alkoholi | etanol (70%), propanol (za zrak u zatvorenom prostoru), propilenglikol, trietilenglikol |
| Aldehidi | formaldehid (2,5%), formalin (40%-tna otopina formaldehida), metenamin |
| Kiseline | ocatna (konzervans hrane), salicilna, benzojeva (konzervans hrane) |
| Halogeni elementi i spojevi |
klor, natrijski hipoklorit, kloramin T (voda za piće), haiazon (sterilizacija vode), diklorizocijanurat (voda za piće), jod (najstariji, veoma djelotvoran), jodna tinktura, Lugolova otopina, povidon-jodid (nenadražuje) |
| Oksidancije | vodikov peroksid (3%), kalcijski permanganat |
| Teški metali | živini spojevi-danas praktički napušteni (žuti živin oksid, živin biklorid, bijeli precipitat, nitromersol, timerosal), spojevi srebra (srebrni nitrat - lapis infernalis, za paljenje bradavica, 1 %-tni za profilaksu gonoreje, kao kapi u oči novorodenčadi,srebrni proteinat), spojevi cinka (cinkov sulfat, cinkov oksid), bakreni sulfat, aluminijski bazični acetat, sumpor |
| Fenolni spojevi | fenol, krezol, trikrezol (nekada veoma popularan), timol, rezorcinol, heksaklorofen (sastojak kozmetičkih preparata), klorheksidin (veoma djelotvoran, široko se primjenjuje) |
| Površinski aktivne tvari (detergencije) |
natrijski i kalijski sapuni, benzalkonij, dodekarbonij, cetrimonij, cetilpiridij (mala lokalna i opća toksičnost kod upotrebe ispravnog razređenja) |
| Antiseptične boje | škrletno crvenilo, akriflavin, rivanol, gencijanaviolet, briljantno zelenilo, metilensko modrilo |
| Plinovi | etilenoksid (za sterilizaciju predmeta, kirurških potrepština, umjetnog bubrega) |
članak preuzet iz tiskanog izdanja 1992.
dezinficijencije. Medicinski leksikon (1992), mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 2025. Pristupljeno 3.4.2025. <https://medicinski.lzmk.hr/clanak/dezinficijencije>.