galaktoza

galaktoza (krat. Gal), jednostavan šećer (monosaharid), aldoheksoza, C₆H₁₂O₆, stereoizomeran s glukozom, dolazi u mliječnom šećeru (laktozi), te kao konstituent arapske gume, glikoproteina i glikolipida. Reduktivna je. Kvasci je ne razgrađuju. Slatkost joj je 0,3 obična šećera. Gal se oslobađa iz laktoze hidrolizom u tankom crijevu, uglavnom u jejunumu, djelovanjem laktaze. Nakon dolaska portalnom venom u jetru, Gal ulazi u stanicu djelovanjem galaktokinaze, nakon čega se prevrati u glukozu. Nastali galaktoza-l-fosfat pretvori se u UDPGal u reakciji s UDPG djelovanjem enzima galaktoza-l-fosfat uridiltransferaza. UDPGal se pretvara u UDPG a u mliječnoj žlijezdi služi za tvorbu laktoze. Nedostatak tog enzima uzrokuje metabolički poremećaj nazvan → galaktozemija. Reakcija UDPG ↔ UDPGal je obrtljiva. Nedostatak galaktokinaze dovodi do galaktoznog dijabetesa. Poznata je i malapsorpcija u kojoj se glukoza i galaktoza ne upijaju u krv iz sluznice tankog crijeva (nasljedna kao i stečena), pa se daje čičoka koja sadrži inulin (fruktan).