osmotski tlak

osmotski tlak, tlak (π) koji uzrokuje da se voda ili drugo otapalo giba iz otopine s manjom koncentracijom otopljene tvari u otopinu s većom koncentracijom. Jednak je hidrostatskom tlaku koji valja primijeniti na koncentriraniju otopinu da se zaustavi gibanje vode (otapala) u nju. Osmotski tlak ovisi samo o broju čestica u otopini, a ne o prirodi tih čestica. Za otopinu n molova u volumenu otapala V pri temperaturi T osmotski je tlak π V=nRT, gdje je R plinska konstanta. Osmometrijski se određuje molekulska masa makromolekula (u rasponu 10⁴-5∙10⁵). Stanične membrane su različito propusne (permeabilne), što je uzrok osmoze. Raspodjela vode u tijelu ovisi o osmozi. Osmotski tlak tjelesnih tekućina pri 37°C iznosi (u kPa): krvna plazma 727, meπđustanična i stanična tekućina 724. Organizmi imaju svojstvo osmoregulacije, stečeno evolucijom (→ osmoregulacija).