slinovnice

slinovnice (salivarne žlijezde), egzokrine žlijezde koje se svojim odvodnim kanalima otvaraju u usnu šupljinu i luče slinu. Još se nazivaju i pljuvačne žlijezde. Smještene su u stijenkama usne šupljine (male slinovnice: usne, obrazne, nepčane i jezične žlijezde) ili izvan njih (velike slinovnice: doušna, potčeljusna i podjezična žlijezda). Prema vrsti sekreta koji luče slinovnice su serozne (doušna i Ebnerove jezične žlijezde) mukozne (nepčane) ili mješovite (sve ostale). Žljezdane epitelne stanice seroznih acinusa i mukoznih tubulusa obavijene su izvana košarastim mioepitelnim stanicama, koje svojom kontrakcijom potpomažu otjecanje sekreta. Velike slinovnice imaju razgranjene odvodne kanale s 3 glavna segmenta: 1) prijelazne cijevi (tanki kanalići koji se nadovezuju na serozne acinuse; metaplazijom se mogu diferencirati u mukozne tubuluse); 2) sekretne cijevi (smještene unutar žljezdanih režnjića; struktura epitelnih stanica slična onima u zavijenim sekretnim kanalićima bubrega); 3) pravi odvodni kanali (u interlobularnom vezivnom tkivu, ujedinjuju se u glavni odvodni kanal). Mukozni tubulusi luče sluzavi sekret (sijalomucin), a serozni acinusi glikolitički enzim amilazu (ptijalin), baktericidni enzim lizozim i protein koji veže imunoglobulin IgA što ga luče plazma-stanice u vezivnom tkivu oko žljezdanih kanalića. U sekretnim cijevima se iz primarne sline reapsorbira natrij, a u nju se luči kalij pa je konačna slina hipotonična.