spermatogeneza

spermatogeneza, diferencijacija i sazrijevanje spermija u sjemenskom epitelu zavijenih sjemenskih kanalića testisa. Odvija se kontinuirano, ali nejednakim intenzitetom, od puberteta do starosti. Kada muška spolna prastanica dospije u embrijsku osnovu testisa, postaje spermatogonija, koja se u pubertetu počinje dalje razvijati. U svim fazama spermatogeneze spolne stanice leže u udubljenjima površine potpornih stanica (Sertolieve stanice), koje svojom međusobnom povezanošću okludentnim zonulama predstavljaju barijeru izmedu spolnih stanica (novi antigen!) i krvi. Faze spermatogeneze: 1. faza množenja, opetovane mitotičke diobe spermatogonija koje u posljednjoj generaciji postoje u dva oblika: spermatogonije A (rezerva spermatogonija koje se i dalje dijele) i spermatogonije B (diferenciraju se u spermije); 2. faza rasta, spermatogonija raste i postaje primarna spermatocita (s. I. reda) u kojoj dolazi do replikacije DNK i počinje profaza I. mejotičke diobe (4n DNK, 2n kromosoma); 3. faza dozrijevanja, završava se I. mejotička dioba i nastaje sekundarna spermatocita (s. II. reda, 2n DNK, n. kromosoma) koja nakon II. mejotičke diobe postaje spermatida (n DNK, n kromosoma); 4. spermiogeneza (spermatohistogeneza), morfološka diferencijacija spermatide u zreli spermij: zgušnjavanje kromatina i smanjenje jezgre, formiranje akrosoma, migracija centriola na stražnji pol jezgre, izrastanje aksoneme iz distalnog centriola, nakupljanje i spiralno obavijanje mitohondrija oko početnog dijela repa, odvajanje suvišnog dijela citoplazme (ostatno ili rezidualno tjelešce). Tijekom spermatogeneze stanične diobe su ekvalne pa od jedne spermatogonije B nastaju 4 spermija. Cijeli proces spermatogeneze traje oko 64 dana. Spermatogeneza se odvija pod utjecajem muškoga spolnog hormona (testosteron) koji luče Leydigove intersticijske stanice testisa. LH stimulira sekreciju testosterona, FSH stimulira Sertolieve stanice na lučenje bjelančevinaste tvari koja je receptor za testosteron.