srčani ciklus

srčani ciklus, ritmične ciklične promjene tlakova i volumena srčanih šupljina, aorte i plućne arterije tijekom srčana rada. Dijeli se na dva razdoblja: sistola (kontrakcija miokarda) i dijastola (relaksacija miokarda), a ova na faze. Sistoličke faze ventrikula jesu: izovolumna (izometrijska) kontrakcija, izbacivanje krvi i izovolumna (izometrijska) relaksacija. U prvoj fazi vlakna miokarda se napinju, ali se ne skraćuju, volumen ventrikula se ne mijenja, tlak u ventrikulima raste a sva ušća su zatvorena. U drugoj fazi tlak u ventrikulima postane viši od tlaka u aorti (odnosno plućnoj arteriji), vlakna miokarda se skraćuju, arterijska ušća se otvaraju, volumen ventrikula se smanjuje, a krv se izbacuje u aortu (plućnu arteriju). U trećoj fazi vlakna ventrikula olabave (relaksiraju se), tlak u ventrikulima smanji se gotovo na ništicu, arterijska ušća su zatvorena, a volumen ventrikula se ne mijenja (volumen pri kraju sistole, telesistolički volumen, u mirovanju iznosi oko 70 mL u pojedinom ventrikulu). Dijastola počinje otvaranjem atrioventrikulskih zalistaka (venskih ušća). Dijastoličke faze jesu: brzo punjenje ventrikula, sporo punjenje (dijastaza) i kontrakcija (sistola) atrija. U prvoj fazi ostvaruje se 70% punjenja ventrikula, u drugoj neznatna količina krvi ulazi u ventrikule, a kontrakcijom atrija ostvaruje se oko 30% punjenja ventrikula. Tlak u ventrikulima se tijekom dijastole uglavnom ne mijenja (oko ništice je), a volumen pri kraju dijastole (teledijastolički volumen) iznosi oko 140 mL (u mirovanju). Razlika između teledijastoličkog i telesistoličkog volumena jest količina krvi koja se ventrikulskom sistolom izbacuje iz srca, a to se naziva udarni volumen srca. Volumen atrija povećava se za vrijeme sistole ventrikula, a smanjuje u sistoli atrija. Tlak u atrijima pokazuje za vrijeme ciklusa tri povišenja (zupca): a (kod kontrakcije atrija), b (kod zatvaranja venskih ušća zbog izbočivanja zalistaka u atrij) i c (zbog nakupljanja u atrijima krvi što pristiže venama). Popratne pojave tijekom srčanog ciklusa jesu → srčani tonovi.