plućni volumeni

plućni volumeni , zapremine zraka koje se udišu odnosno izdišu; određuju se spirometrijski (→ spirometrija). Zbroj pojedinih plućnih volumena daje plućne kapacitete. Svi volumeni i kapaciteti su u žena za 20-25% manji, zbog razlika u tjelesnoj građi. Od plućnih volumena i kapaciteta spirometrijski se ne može odrediti rezidualni volumen (dobiva se računski oduzimanjem ekspiracijskoga rezervnog volumena od funkcionalnoga rezidualnog kapaciteta). Funkcionalni rezidualni kapacitet je količina zraka koja ostaje u plućima nakon mirnog izdisaja. Određuje se tako što se udiše plin helij i u zraku, izdisanom u spremnik, određuje njegova koncentracija; iz veličine razrjedenja helija izračunava se funkcionalni rezidualni kapacitet. On (kao i sâm rezidualni volumen) djeluje kao pufer, jer se neprekinutom izmjenom kisika i ugljičnog dioksida u svim dišnim fazama sprečavaju prenagle i prejake promjene sadržaja (parcijalnih tlakova) tih plinova u krvi kao i stupnja kiselosti krvi (pH). Vitalni kapacitet povećan je u atletski građenih i sportski treniranih osoba, a smanjen kod upalnih i fibroznih promjena pluća, te kod zastoja krvi u plućima (dekompenzacija lijevog ventrikula). Rezidualni volumen se grubo dokazuje klasičnim testom plivanja pluća. Služi kao dokaz (nije potpuno pouzdan) živorođenosti ploda (fetusa). Ako, naime, pluća plivaju u vodi, to znači da je fetus disao (jer jednom udahnuti zrak nikada se više ne može potpuno izdahnuti); ako tonu, riječ je o mrtvorođenčetu.

PLUĆNI VOLUMENI I KAPACITETI