neuroze

neuroze, psihičke smetnje, simbolički izraz psihičkog konflikta koji nastaje u djetinjstvu a dalje ostaje nesvjestan. Mada su neuroze u sklopu s ostalim psihijatrijskim entitetima, simptomatologija i liječenje su drukčiji. Razlikuju se od psihoza, koje više mijenjaju ličnost, a osobito odnos prema stvarnosti. Odatle su neuroze ili psihoneuroze funkcionalno psihičko oboljenje. Iako se pod ovim pojmom razumijevaju smetnje iz tzv. „lakše" psihijatrije, raznoliki neurotski simptomi zadaju bolesniku teškoća u svakodnevnom funkcioniranju u kući, na radu i u društvu. Znanstvenije tumačenje ovog entiteta otpočelo je s Freudom 1895, i njegovom dinamskom psihoanalizom. U biti je riječ o intrapsihičkom konfliktu nagonskih impulsa (id) iz dubljih slojeva ličnosti sa strukturom ega (ja) i nadredenom instancijom superega (nad-ja) u ličnosti. Prema psihoanalitičkom tumačenju, struktura ega brani se potiskivanjem i potom sublimacijom, a zataji li, dolazi do nastanka neurotskih simptoma. U dinamici svakodnevna života neuroze su veoma prisutne i znatno sprečavaju pojedinca u aktivnosti i međuljudskim odnosima. Više je tipova u podjeli (psiho)neuroza: → fobija (neuroza straha), → histerija (konverzivna neuroza), → psihosomatske bolesti, →  neurastenija, → prisilna neuroza, jezgrovna neuroza. Metoda izbora u liječenju je psihoterapija, dok lijekovi samo potpomažu taj terapijski postupak.